Chủ Nhật, 21 tháng 8, 2011

CÙNG VỊNH THƠ ĐƯỜNG




Vịnh bông sen mùa thu 
Luật bằng vần bằng 
秋蓮詠 THU LIÊN  VỊNH 

嫣観榜浪獨蓮花
下澤清情靖自姱
両鳥横飛临喜儛
双亀往去會歓撾
中時及樂兄哥聚
末世留平弟子叉
地可天霛從水玉
秋風顺勑出香龢
 Dịch nghĩa Hán Nôm
THU LIÊN VỊNH
Yên quan bảng lãng độc liên hoa.Hạ trạch thanh tình tĩnh tự khoa.
Lưỡng điểu hoành phi lâm hỷ vũ.

Song quy vãng khứ hội hoan qua.

Trung thời cập lạc huynh ca tụ.

Mạt thế lưu bình đệ tử xoa.

Địa khả, thiên linh, tòng thủy ngọc.

Thu phong thuận lại xuất hương hoà.
 
GIẢI NGHĨA:
Ở phương đông, bông sen thường rộ nở vào mùa hạ. Chớm đầu thu sen tàn dần và chỉ những gốc sen khỏe lại được may mắn mọc trên vùng đất tốt mới còn nở hoa về mùa thu.
      Điều ấy hàm ý hoa nở không đúng mùa (hết thời) nhưng sâu sắc hơn, tác giả muốn diễn trải lòng mình khi đã qua cái thời trai trẻ đương xoan và những tháng năm hăng say công tác cống hiến cho sự nghiệp chung đầy phong độ và đương nhiên cũng có chút quyền hành trong cái vị quan trường.
     Chữ “ - yên” nghĩa là rực rỡ đẹp một cách đặc biệt ấn tượng. Vẻ đẹp ấy khiến người ta phải để ý; hơn nữa cả đầm sen tàn chỉ còn lại một bông hoa sen gọi là Thu Liên nên đáng nhìn lắm chứ. Một đôi chim đang bay trên trời cao tự tình da diết cũng phải dừng chân, chao nghiêng đôi cánh trắng để chào sen và ngắm nhìn sen thu. Một đôi rùa dù chủ yếu là ăn sâu dưới đáy lòng đầm cũng phải ngoi lên hoan hỷ vây quanh đóa hoa sen rực rỡ giữa đầm thu.
Câu đề, câu thực đã mở ra thật rõ ràng và gây ấn tượng bằng lối nhân cách hóa hai loài vật chim trời, cá nước nhìn sen thu và trao gửi thông điệp tự nhiên khi những cơn heo may đang dần đến.
    Tác giả chuyển sang câu luận khá đột ngột khi thổi luồng tư tưởng con người vào sen thu và sen thu tâm sự những quy chuẩn đời thường thật dễ hiểu, đó là cái thói quen mang tính bản năng luôn ngự trị trong con người. Lúc ta giàu có và quyền thế khách không mời tìm đến khá nhiều; còn khi ta đã về hưu thôi quyền, mất chức thì đến loại tầm thường như bướm(các đệ tử chân tay) còn khó làm quen họ đều xua tay (XOA) khi ta cần họ. Hai câu luận này so sánh thật dễ hiểu về việc  phân biệt con người với các loại sinh vật khác. Suy cho cùng loài chim bay trên trời và loài cá bơi dưới nước còn có tình hơn các “huynh ca và đệ tử” dù họ là những con người hiện đại thời nay.
      Câu luận đã đủ để dẫn bài thơ chuyển sang câu kết mang tính tư tưởng tích cực lạc quan tự răn mình cũng là góp ý kiến nhỏ nhoi với đời:
 Địa khả, thiên linh, tòng thủy ngọc. Thu phong thuận lại xuất hương hoà.
Tác giả tự khẳng định khi con người được sinh ra và lớn lên trong hoàn cảnh tốt ( địa khả, thiên linh) và lại được học tập, rèn luyện trong môi trường chuẩn mực thì dù có hết thời họ vẫn có ích cho đời và ung dung, tự tại, bình tâm, không đòi hỏi, không bon chèn, kèn cựa; trái lại họ tiếp tục cống hiến cho đời theo khả năng của họ. Thật may trong xã hội ta đang có rất nhiều người như vậy các bạn ạ.
      Tôi xin tạm dịch ý bài thơ Đường Hán Nôm này theo đúng luật bằng vần bằng như sau:
 VỊNH BÔNG SEN MÙA THU
Nhìn xa thấp thoáng một bông sen.Dưới mặt hồ xanh tựa lửa nhen.Lạ mắt chim trời tung cánh trắng.Vui chân cá nước lượn vây đen.
Đương thời không hẹn… ong tìm đến.Mạt vận chờ mong… bướm khó quen.Đất tốt trời thiêng hương tỏa ngát.
Ung dung tự tại chẳng bon chèn.
     Mỗi bài thơ Đường đếu có ý thâm sâu và sự mài     rũa con chữ khá cầu kỳ, kỹ lưỡng. Mọi lời dịch cũng chưa thể bao hàm trọn nghĩa vì vậy mời các bạn tiếp    tục dịch, bình và họa cho cái thỏi Đường Thi này.


XIN ĐĂNG NGUYÊN VĂN LỜI DỊCH THƠ CỦA NHÀ THƠ NHÀ GIÁO ĐINH DUY ĐANG ĐẤT TỔ VUA HÙNG:

BÔNG SEN MÙA THU

Thốt nhiên chợt thấy sen hồng
Một bông cuối hạ vẫn nồng sắc hoa
Đôi chim nhảy nhót hót ca
Đôi rùa ngoi nước để mà ngó sen

Đang mùa có lắm người khen
Đến khi tàn tạ làm quen khó rồi
May thay đất tốt nhờ trời
Hương hoa tỏa ngát vẫn cười gió thu


DIZIKIMI
----------------------------------------------- 
XIN ĐĂNG NGUYÊN VĂN BÀI HỌA 
CỦA NHÀ THƠ NGÔ THÁI - PHÚ THỌ


Hoạ: VỊNH BÔNG SEN MÙA THU

                      - NGÔ THÁI -




Xa xa...Hồ nước nhú bông Sen.
Mở ảo trong sương...tưởng ngọn đèn.
Ngan ngát hương thơm...mây gió thoảng.
Lung linh sắc thăm...lá cành nhen.
Đang mùa nở rộ... gần xa đến.
Vãn cảnh, lụi tàn...đây đó quên!
Vận tốt, gặp thời, bao lộc hưởng.
Mặc đời biến đổi...chẳng đua chen!
TUYET ROI HET TUYET ROI